Alternatieven voor melk

Steeds meer mensen stappen over van koemelk op een plantaardig alternatief. Ben je op zoek naar een goed alternatief voor melk? Hieronder vind je een overzicht met vijf alternatieven voor melk.

Wie is er niet opgegroeid met een glas melk?

Een glas melk bij het ontbijt, het avondeten, door de brinta, een vleugje melk door de koffie – ik denk dat we allemaal wel zo onze ervaringen hebben met het drinken van melk.

Alweer de nodige jaren geleden ben ik gestopt met het drinken van koemelk. Ik merkte dat ik de nodige bijwerkingen kreeg (lees mijn eerdere artikel voor meer info over de bijwerkingen). Grote kans dat ik koemelk(poeder) nog wel eens binnenkrijg, maar niet meer in de grote hoeveelheid van jaren geleden.

Wat is de reden voor iemand om te stoppen met koemelk en over te stappen op een alternatief? Dit is natuurlijk voor iedereen anders. Dit zijn de meest gehoorde redenen:

• Intolerantie voor lactose. Dit merk je vaak als je na het drinken van melk last krijgt van een opgeblazen gevoel, gerommel in je buik of diarree krijgt.
• Minder bijdragen aan dierenleed. Hoewel de verpakking van een pak melk graag doet geloven dat koeien voornamelijk buiten in de wei aan het grazen zijn, staan de koeien bijna hun hele leven binnen op een betonnen vloer. De koeien krijgen regelmatig antibiotica en hormonen toegediend en hun kalfjes worden van hen weggenomen als ze net een dag oud zijn. 😢
• De melkveehouderij heeft een flinke impact op het milieu – het draagt voor 4 procent bij aan de CO2 uitstoot in de wereld.
• Er is de nodige controverse of melk gezond voor je is of niet. Melk zou bijvoorbeeld slecht zijn voor je botten en ook bij overgewicht zou je beter geen melk kunnen drinken. Je hebt melk in ieder geval niet nodig om voldoende calcium binnen te krijgen. Calcium kun je beter halen uit ingrediënten als groene bladgroenten, bonen, havermout, broccoli en amandelen.

Genoeg over de bijwerkingen en redenen om te stoppen met koemelk. Laten we gaan kijken naar de alternatieven voor melk. Ik heb 5 plantaardige melkvervangers op een rij gezet, inclusief de nodige voor- en nadelen.

1. Sojamelk

Sojamelk is misschien wel het meest bekende plantaardige alternatief voor melk. De laatste tijd borrelt alleen wel vaker de vraag of op sojamelk gezond is. Een aantal voor- en nadelen op een rij:

• Voordelen van sojamelk: Sojamelk bevat meestal minder suiker dan koemelk (lactose) – als je natuurlijk kiest voor de ongezoete variant. Soja is rijk aan eiwitten en sojamelk is meestal verrijkt met calcium, vitamine E en D. Daarnaast kan het gebruik van soja cholesterolverlagend werken.
• Nadelen: Sojamelk bevat stoffen die vergelijkbaar zijn met het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Soja is (nog) niet altijd duurzaam geteeld.

Sojamelk heeft een lagere milieubelasting dan koemelk. De niet-duurzame sojateelt zorgt weliswaar voor ontbossing, erosie en verwoestijning. Gelukkig is tegenwoordig soja voor sojamelk (of sojayoghurt) meestal duurzaam en/of biologisch geteeld.

2. Amandelmelk

Een ander bekend alternatief voor melk is amandelmelk. Een tijd geleden gebruikte ik amandelmelk regelmatig in de havermoutpap of nam ik het als vervanger van koemelk in een cappuccino. Totdat ik een artikel op Trouw las dat voor het fabriceren van één amandel maar liefst 5 liter water nodig is. Daar schrok ik best wel van.

• Voordelen: Amandelmelk zit vol vitaminen (zoals vitamine E en biotine) en mineralen die je ook in amandelen vindt. Laag in calorieën.
• Nadelen: Amandelmelk bevat weinig eiwitten. Er is veel water nodig voor het fabriceren van amandelmelk. Verder bestaat amandelmelk voor 2 tot 2,5 procent uit amandelpasta – slechts 4 gram amandelen per glas van 200 ml.

3. Kokosmelk

Anders dan kokoswater wordt kokosmelk gemaakt van het vlees van de kokosnoot. Kokosmelk is onder andere rijk aan anti-oxidanten en ijzer en bevat de vitaminen C, E en B. Erg lekker, maar pas wel een beetje op met het gebruik van kokosmelk. Het bevat namelijk de nodige verzadigde vetten.

Kokosmelk is erg lekker om te gebruiken in een curry – zoals in deze vegan curry met tempeh en pompoen.

4. Havermelk

Havermelk is op dit moment echt mijn favoriete plantaardige melk. Voornamelijk een haver latte is favoriet. 🧡 Ik weet niet wat het is, maar voor mij is havermelk echt het perfecte alternatief voor koemelk. Het schuimt goed, bevat weinig calorieën en zit boordevol vezels.

• Meer voordelen van havermelk: Het kan lokaal verbouwd worden, waardoor je ecologische voetafdruk minder groot is dan bijvoorbeeld bij soja- en amandelmelk. Het bevat onder meer fosfor, kalium en vitaminen B, A en E.
• Nadelen van havermelk: Havermelk bevat weinig eiwitten. Daarnaast moet je wel een beetje van de smaak van haver houden.

Een bericht gedeeld door Billy van der Gaag (Leukegeit) (@billyvdgaag) op 18 Dec 2017 om 2:21 (PST)

5. Rijstmelk

Rijstmelk is voor mij nog wel een nieuw te ontdekken alternatief. Een half jaar geleden een keer in huis gehaald, maar daarna is het niet meer in me op gekomen om rijstmelk nog een keer te halen.

Toch zijn er behoorlijk wat voordelen om voor rijstmelk te kiezen:

• Voordelen van rijstmelk: In rijstmelk zit geen cholesterol en het bevat daarnaast weinig vetten. Rijstmelk bevat calcium en vitamine B12.
• Nadelen: Rijstmelk bevat de minste eiwitten van alle plantaardige alternatieven in dit rijtje. Per 100 ml rijstmelk bevat het slechts 0,1 gram aan eiwitten. Daarnaast zit er in rijstmelk behoorlijk wat koolhydraten.

Het is lastig om erachter te komen welk product het minste impact heeft op het milieu. Via deze website stuitte ik wel op een Zwitserse studie. Hierin werd getoond dat de impact op het milieu van plantaardige melk meer dan de helft keer zo klein is dan koemelk. Alleen de milieu-impact van amandelmelk is iets hoger dan de andere plantaardige alternatieven voor melk, maar nog altijd een stuk lager dan van koemelk.

Wist je trouwens dat melk alleen melk mag heten als het koemelk is? Melk is een beschermde naam, vandaar dat de plantaardige alternatieven voor melk op het etiket vaak aangeduid worden met drink – zoals sojadrink, amandeldrink, haverdrink.

Heb jij weleens plantaardige melk gedronken? Wat vond je ervan?